درباره ام البنین(س)
درباره ام البنین(س)
ولایت حضرت ام البنین (س)
عالم رجالی، مامقانی در کتاب خود، تنقیح المقال، ولایت فاطمه کلابیه را این چنین به تصویر می‌کشد:
«فَاِنّ علَقَتها بالحسین(علیه السلام) لیس اِلاّ لاِمامته.»
«همانا علاقه ام البنین به حسین بن علی علیه‌السلام به خاطر امامت حضرت است.»
در جای دیگر «مامقانی» می‌نویسد: «اینکه او به شرط سلامت حسین علیه‌السلام، مرگ چهار فرزند خویش را بر خود آسان می‌گرفت، نشان درجه عالی ایمان او است. من او را از نیکان به حساب می‌آورم.»
📚منبع
تنقیح المقال، مامقانی، ج۳، ص۷۰
سفارش به دفاع از ولایت
هنگامی که امام حسین (علیه‌السلام) آهنگ ترک مدینه و تشرف برای حج و به دنبال آنْ هجرت به سوی عراق کرد، ام البنین علیهاالسلام به همراهان امام حسین علیه‌السلام چنین سفارش می‌کرد:
«چشم و دل مولایم امام حسین (علیه‌السلام) و فرمانبردار او باشید.»
مورخان می‌نویسند: پس از واقعه کربلا، بشیر در مدینه ام البنین (س) را ملاقات می‌کند تا خبر شهادت فرزندانش را به او بدهد. ام البنین (س) پس از دیدن وی که فرستاده امام سجاد علیه‌السلام بود می‌گوید:«ای بشیر! از امام حسین (علیه السلام) چه خبر داری؟» بشیر گفت: خدا به تو صبر دهد که عباس تو کشته گردید.
ام البنین فرمود: «از حسین (علیه‌السلام) مرا خبر ده!» بشیر خبر شهادت بقیه فرزندان او را هم اعلام کرد، ولی ام البنین پیوسته از امام حسین (علیه‌السلام) خبر می‌گرفت و با صبر و بصیرتی بی‌نظیر می‌گوید:
«یا بشیر اَخْبِرْنِی عَنْ اَبِی عَبْدِاللّه (علیه السلام) أولادی وَمَن تَحتَ الخَضراء کُلُّهُم فداءُ لأبی عَبدِاللهِ الحُسین.»
«ای بشیر خبر از (امام من) اباعبدالله‌الحسین بده، فرزندان من و همه آنچه زیر این آسمان مینایی است فدای اباعبدالله (علیه‌السلام) باد.»
چون بشیر خبر شهادت امام حسین (علیه‌السلام) را به آن حضرت داد، صیحهای کشید و گفت: «قَدْ قَطَّعتَ نِیاطَ قَلبی.»
«ای بشیر! رگ قلبم را پاره کردی.» و سپس صدا به ناله و شیون بلند کرد.
📚منبع
ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج۳، ص۲۹۴
ام البنین (س)، واسطه فیض الهی
آیت الله العظمی حاج سید محمد حسینی شیرازی می‌فرمود: شخصی در عالم مکاشفه، حضرت ابالفضل العباس (ع) را دید و عرض کرد؛ آقا جان! حاجتی دارم و نمی‌دانم برای روا شدن آن به چه کسی متوسل شوم؟
قمر بنی هاشم فرموده بود: «به مادرم ام البنین.»
از مرحوم آیت الله العظمى آقاى حاج سید محمود حسینى شاهرودى نقل است که فرموده بود: من در مشکلات، صد مرتبه صلوات براى مادر حضرت ابوالفضل العباس (علیه‌السلام)، ام البنین (علیهاالسلام)، مى‌فرستم و حاجت مى‌گیرم.
به تجربه رسیده است که نذر براى ام البنین و اطعام مستمندان به نام حضرت اباالفضل العباس (علیه‌السلام)، براى بر آورده شدن حاجات موثر است.
📚منبع
ستاره درخشان مدینه حضرت ام البنین، علی ربانی خلخالی، ص۱۴۲
چهره درخشان قمر بنی هاشم حضرت عباس، علی ربانی خلخالی ، ج۱، ص۴۶۴
فصاحت و بلاغت حضرت ام البنین (س)
یکی از صفات والای ام البنین فصاحت و بلاغت اوست که نمود آن در اشعار زیبا و جاودانه وی متجلی است.از جمله اشعار جاودانه وی که مورد تجلیل و تحسین بزرگان ادب قرار گرفته است شعر جانسوز وی پس از شهادت پسرش که پدر فضایل بود می‌باشد.
«مرا ام البنین نخوانید که به یاد شیران دلاور می‌افکنیدم. مرا فرزندانی بود که به نام آنها خوانده می‌شدم ولی امروز فرزندی ندارم. چهار فرزند داشتم همچون بازهای شکاری و همگی به شهادت رسیدند.»
مورخان می‌نویسند: ام البنین آنچنان جانسوز برای شهادت فرزندان و بویژه برای امام حسین (علیه‌السلام) نوحه و گریه می کرد که حتی دشمن اهل بیت، مروان بن حکم، نیز از شنیدن مراثی وی گریه می کرد. از دیگر اشعار وی در مورد عباس (ع)، تندیس بزرگ شجاعت، است که می گوید:
«ای کسی که عباس را دیدی که بر دشمن حمله می‌کرد و فرزندان حیدر پشت سر او بودند. می‌گویند دست فرزندم قطع شده و بر سرش عمود فروده آمده. اگر شمشیرت را در دست داشتی کسی به تو نزدیک نمی‌شد.»
📚 منبع
قهرمان علقمه، احمد بهشتی، ص۴۰
ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، ج۳، ص۲۹۴
جایگاه حضرت ام البنین نزد شیعیان
عالمان شیعه، شجاعت، فصاحت و علاقه ام البنین(س) به اهل بیت به ویژه امام حسین(ع) را ستوده و از او به نیکی و بزرگی یاد کرده‌اند.(۱)
به گفته شهید ثانی و مرحوم مقرم ام البنین(س) نسبت به خاندان پیامبر، محبت شدیدی داشت و خود را وقف خدمت به آنان کرده بود. اهل بیت علیهم‌السلام نیز برای او احترام ویژه قائل بودند و در روزهای عید، نزد او می‌رفتند.(۲)
📚منبع
(۱) دخیل العباس(ع)، علی محمد علی، ۱۴۰۱ق، ص ۱۸
(۲)ستاره درخشان مدینه حضرت ام البنین، ربانی خلخالی، ص۷
قمر بنی هاشم، مقرم، ص۱۸
نحوه ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت ام البنین(س)
عبّاس و جعفر و عثمان و عبداللّه؛ هر چهار تن در کربلا شهید گشتند و مادرِ این چهار تن، امّ البنین بنت حزام بن خالد کلابی است.
نقل شده که وقتی امیرالمؤمنین علیه‌السّلام برادر خود عقیل را فرمود که تو عالم به انْساب عربی، زنی برای من اختیار کن که مرا فرزندی بیاورد که دلیر و نیرومند عرب باشد، عرض کرد که امّ البنین کلابیه را تزویج کن که شجاع تر از پدران او هیچکس در عرب نبوده.
پس جناب امیر علیه‌السّلام او را تزویج کرد و از او جناب عباس علیه‌السّلام و سه برادر دیگر متولّد گشت و از این جهت است که شمر بن ذی الجوشن لعنة اللّهُ که از بنی کِلاب است در کربلا خطّ امان از برای ابوالفضل العبّاس علیه‌السّلام و برادران آورد.(۱)
گفته شده پس از گذشت مدتی از ازدواجشان، حضرت ام البنین(س) به امام علی(ع) پیشنهاد کرد او را به نام اصلی‌اش که فاطمه بود صدا نزند تا حسنین(ع) با شنیدن نام فاطمه به یاد مادرشان نیفتند. از این رو امام علی(ع) او را ام البنین(مادرپسران) نامید.(۲)
📚منبع
(۱) منتهی الامال، شیخ عباس قمی، ج۱، ص۴۴۳
(۲) چهره درخشان قمربنی هاشم، ربانی خلخالی، ج۱، ص۶۹