شرح دعای روز چهاردهم ماه مبارک رمضان
دعای روز چهاردهم ماه مبارک رمضان
اَللّهُمَّ لاتُؤاخِذْني فيهِ بالْعَثَراتِ وَ اَقِلْني فيهِ مِنَ الْخَطايا وَ الْهَفَواتِ وَ لا تَجْعَلْني فيهِ غَرَضاً لِلْبَلايا وَ الأفاتِ بِعزَّتِكَ ياعِزَّالمُسْلمينَ.
خدايا! در اين روز مرا به لغزش‌هايم مؤاخذه مفرما و عذر خبط و خطايم بپذیر و مرا هدف تيرها و آفتها قرار مده به عزت و جلالت ای عزت بخش مسلمانان.
شرح دعای روز چهاردهم
انسان ممکن است در طول زندگی خويش دچار گناه، خطا يا لغزش‌هایی شود كه ماه مبارك رمضان بهترين فرصت برای جبران اين اشتباهات است.
يكی از راه‌های جبران، درخواست عفو و بخشش از حضرت حق است. در دعای اين روز از خدا می‌خواهيم که بخاطر لغزش‌هايمان، ما را مجازات نکند. از راه‌های عملی که در روايات به آن اشاره شده و موجب می‌شود خداوند متعال لغزش‌های ما را ببخشايد اين است که ما از لغزش‌های ديگران درگذريم.
آری به ما آموخته‌اند كه اگر می‌خواهی خدا آبرويت را نريزد، تو نيز هيچ گاه آبروی كسی را نريز و اگر می‌خواهی خدا از لغزش‌های تو بگذرد، تو نيز از لغزش‌های ديگران بگذر.
رسول گرامی اسلام(ص) در همين راستا فرمودند: «لغزش‌های ديگران را نجوييد كه هركس لغزش‌های برادرش را پيگيری كند، خداوند لغزش‌های او را پيگيری می‌كند و هركه را كه خداوند عيب‌جويی كند، رسوايش می‌سازد هر چند در اندرون خانه خود باشد.» (الكافی، ج 2، ص 355)
همين مضمون را حضرت در روايتی ديگر با بيانی عتاب‌آميزتر مطرح فرموده‌اند: «ای جماعتی كه به زبان، اسلام آورده و به دل اسلام نياورده‌ايد! به دنبال لغزش‌های مسلمانان نباشيد كه هركس لغزش‌های مسلمانان را پی‌جویی كند، خداوند لغزش‌های او را پی می‌گيرد.» (ميزان الحكمه، ح 2501)
آن حضرت همچنين فرمودند: «از لغزش‌های خطاكاران درگذريد تا بدين سبب، خداوند شما را از مقدّرات ناگوار نگه دار.» (تنبيه الخواطر، ج 2، ص 120)
اميرالمؤمنين علی(ع) نيز در بيانی نورانی، تحمل لغزش‌های برادران (دوستان) را از آئين جوانمردی به شمار آورده‌اند.» (غرر الحکم، ح 9999)
پس علاوه بر دعا بايد با عمل به اين احاديث نورانی، خود را در معرض بخشش خداوند قراردهيم.
در فراز ديگری از دعا پرهيز از خطا و بيهودگی مسألت شده‌است.
گناه با خطا فرق دارد. گناه آن‌است كه از ضعف ايمان و سستی تقوا و جهل و بی‌معرفتی حاصل می‌شود و در احوالات بسياری از بزرگان شنيده و ديده‌ايم كه هر چند معصوم نبودند، ولی در طول عمر خود به گناه آلوده نشدند؛ اما همين افراد گاهی دچار اشتباه يا خطا می‌شوند. لذا انسان می‌تواند به درجه‌ای برسد كه به واسطه ايمان و يقين و تقوای بالا، گناه نكند ولی بواسطه غير معصوم بودنش خطا و اشتباه از او سربزند.
معصومين(ع) بعنوان انسان‌های کامل حتی از كوچك‌ترين خطا هم پاك و مبرّا هستند.
رسول مكرم اسلام(ص) فرمودند: «همه آدميان خطا می‌كنند و بهترين خطاكاران توبه‌كنندگان هستند.» (درالمنثور، ج 1، ص626)
پس بايد همواره در حال توبه از خطاهای خويش باشيم تا جبران كاستی‌ها شود و خدا از آنها بگذرد، و همان‌طور که گفته شد برای آنكه خداوند از خطای‌مان بگذرد ما نيز بايد از خطای ديگران درگذريم.
اميرالمؤمنين علی(ع) فرمودند: «بدترين مردم كسی‌است كه عذر نپذيرد و از خطا نگذرد.» (ميزان‌الحكمه، ح 9380)
همچنين ايشان فرمودند: «از خطای ديگران هرگز شادمان نشو؛ زيرا تو نيز برای هميشه از خطا كردن مصون نيستی.» (غررالحكم،ح 10294)
در پايان شرح دعای روز چهاردهم ماه مبارک رمضان نگاهی اجمالی داريم به دستور پرهيز از بيهودگی در روايات:
رسول مكرم اسلام(ص) می‌فرمايند: «فروگذاشتن بيهودگی‌ها، زيور پارسايی است.» (جامع‌الاخبار، ص 337)
امام علی(ع) اين گونه مردم را انذار می‌دهند: «ای مردم! از خدا بترسيد؛ زيرا هيچ كسی عبث آفريده نشده تا به سرگرمی و غفلت وقت گذراند و مُهمل رها نشده تا بيهودگی كند.» (نهج‌البلاغه، حكمت 370)
آن حضرت همچنين می‌فرمايند: «از سرگرمی (كارهای غفلت‌زا) دوری كن؛ زيرا كه تو بيهوده آفريده نشده‌ای تا به سرگرمی بپردازی و مُهمِل رها نشده‌ای تا بيهودگی كنی.» (غررالحكم، ح 2435)
📚منبع
برگرفته از کتاب تا آسمان، دکتر حسین محمدی‌فام
