شرح دعای روز بیست و هشتم ماه مبارک رمضان
دعای روز بیست و هشتم ماه مبارک رمضان
اَللّهُمَّ وَفِّرْ حَظِّي فيهِ مِنَ النَّوافِلِ، وَ أَكْرِمني فيهِ بِإِحْضارِ الْمَسائِلِ، وَ قَرِّبْ فيهِ وَسِيلَتي إلَيْكَ مِنْ بَيْنِ الْوَسائِلِ يا مَنْ لا يَشْغَلُهُ إِلحْاحُ المُلِحِّينَ.
ای خدا! دراين روز بهره مرا از مستحبات و نمازهای نافله وافر قرار ده و به حاضر و آماده ساختن مسائل در حقم کرم فرما و وسيله مرا بين وسايل واسباب به سوی حضرتت نزديک ساز، ای خدايی که سماجت و الحاح بندگان ترا (از کار لطف وبخشش) باز نخواهد داشت.
شرح دعای روز بیست و هشتم
از آنجا که دعای اين روز با درخواست بهرهمندی از مستحبات و نوافل آغاز میشود، در شرح آن به بحث اعمال مستحبی و نمازهای نافله میپردازيم:
علمای دين، حالات ما را در مقابل انجام اعمال به پنج حالت تقسيم كردهاند كه از آنها به «احكام خمسه» تعبير میشود؛ يعنی ما در مقابل انجام هر عمل يكی از اين پنج حالت را داريم:
1- واجب: انجام دادن آن اجر دارد و انجام ندادن آن مجازات دارد.
2- حرام: انجام دادن آن مجازات دارد ولی انجام ندادن آن اجر دارد.
3- مستحب: انجام دادن آن اجر دارد ولی انجام ندادن آن مجازات ندارد.
4- مكروه: انجام ندادن آن اجر دارد ولی انجام دادن آن مجازات ندارد.
5- مباح (جايز): انجام دادن يا ندادن آن برابر است و نه اجردارد و نه مجازات.
اعمال مستحبی كه انجام دادن آنها اجر الهی دارد دارای شاخههای گوناگون و فراوانی هستند كه شمارش آنها دور از ذهن مینمايد؛ اعمال مستحبی به نمازهای مستحبی، روزههای مستحبی، دعاهای مستحبی و… تقسيم میشوند كه هر كدام مصاديق فراوانی دارند؛ برای مثال در بسياری از روزهای سال، روزه گرفتن مستحب است و يا در بسياری از شبهای سال، نمازهای مستحبی وارد شده كه به تفصيل در كتابهای گوناگون شرح داده شدهاند.
«نافله» به طور عام به كارهای مستحبی و به طور خاص به نمازهای مستحبی گفته میشود؛ لذا نمازهايی در طول شبانهروز توصيه شدهاند كه مكمل نمازهای واجب هستند و به آنها «نوافل» میگويند، مثلا نماز ظهر، نافله ظهر دارد و نماز مغرب، نافله مغرب و … .
شرح نوافل را میتوان از رسالههای عمليه مراجع عظام تقليد آموخت و آنها را در كنار نمازهای واجب بپاداشت؛ در همين خصوص نماز شب را نيز «نافله شب» مینامند كه مهمترين نماز نافله و دارای آثار و بركات بسيار زيادی است.
حال در اين بخش به بررسی جايگاه نمازهای نافله در روايات و احاديث میپردازيم:
امام كاظم(ع) فرمودند: «نمازهای نافله، وسيله تقرب مؤمنان به خداست.» (بحارالانوار، ج 82، ص 308)
و امام باقر(ع)درباره آيه «الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ؛ آنان كه بر نمازهايشان مداومت میورزند.» (سوره مباركه معارج، آيه 23) فرمودند: «منظور نماز نافله است.» (الكافی، ج 3، ص270)
و در جای ديگر خداوند به حضرت عيسی فرمود: «با نافلهها به من نزديك شو و به من توكل كن تا ترا كفايت كنم.» (ميزان الحكمه، ح 21713)
روايتی که میخواهيم در اينجا نقل کنيم به حديث «قرب نوافل» معروف است و از مهمترين روايات در باب اهميت نوافل است:
پيامبر خدا(ص) [در شبی كه به آسمان برده شد] گفت: «پروردگارا! حال مؤمن نزد تو چون است؟»
فرمود: «ای محمد! هيچ بندهای از بندگانم با چيزی كه نزد من محبوبتر باشد از آنچه بر او واجب كردهام، به من نزديك نشد؛ همانا او با «نمازنافله» به من نزديك میشود تا جايی كه دوستدار او میشوم؛ پس چون دوستش بدارم، آنگاه گوش او شَوَم كه بدان بشنود و چشم او شَوَم كه بدان ببيند و زبان او شَوَم كه با آن سخن بگويد و دست او شَوَم كه با آن ضربه زند؛ اگر مرا بخواند پاسخش دهم و اگر از من خواهشی كند، خواهشش را برآورم. (الكافی، ج 2، ص 352)
آری، اين روايت اوج اهميت نوافل را میرساند كه با مداومت بر انجام آنها میتوان تا مقامات بلند عرفانی پرواز كرد.
📚منبع
برگرفته از کتاب تا آسمان، دکتر حسین محمدیفام