وداع با ماه مبارک رمضان

وداع با ماه مبارک رمضان

امام صادق(ع) و وداع با ماه رمضان

ابوبصیر از امام صادق(ع) روایت کرده که آن حضرت در وداع با ماه رمضان فرمود:

«بار پروردگارا! تو خود در کتاب مقدّست فرمودی ماه رمضان که قرآن در آن نازل شده، مایه هدایت و رستگاری مردم و وسیله تشخیص حق از باطل است. اینک ماه رمضان به پایان رسید. پس از تو تقاضا می‌کنم اگر بر من گناهی باقی مانده که هنوز آن را نیامرزیده‌ای یا می‌خواهی به آن گناه عذابم کنی، تا فجر این شب [آخر] ماه مبارک فرا نرسیده، گناهانم را بیامرزی و از تقصیرم در گذری، ای مهربان ترینِ مهربانان.»

📚منبع
من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج ۲، ص ۱۶۴

پیامبر اکرم(ص) و وداع با ماه رمضان

جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: در جمعه آخر ماه رمضان نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفتم، هنگامی‌که چشم آن حضرت بر من افتاد فرمود:

«ای جابر! این جمعه آخر ماه رمضان است. پس با آن وداع کن و بگو: خدایا! این رمضان را آخرین روزه ما قرار نده و اگر چنین مقرّر کردی، ما را مورد رحمت خود قرار ده و محروم‌مان مساز. هرکس این را بگوید به یکی از دو امر نیکو می‌رسد؛ یا آن‌که طول عمر می‌یابد و ماه رمضان بعدی را درک می‌کند و یا آن‌که مورد بخشش و رحمت خدا قرار می‌گیرد.»

📚منبع
بحار الانوار، علامه مجلسی، جلد ۹۸، ص ۱۷۲

گزیده‌ای از دعای وداع امام صادق(ع) با ماه رمضان

«اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ وَ عِزَّتِكَ وَ طَوْلِكَ وَ عَفْوِكَ وَ نَعْمَائِكَ وَ جَلَالِكَ وَ قَدِيمِ إِحْسَانِكَ وَ امْتِنَانِكَ أَنْ لَا تَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا- لِشَهْرِ رَمَضَانَ حَتَّى تُبَلِّغَنَاهُ مِنْ قَابِلٍ عَلَى أَحْسَنِ حَالٍ وَ تُعَرِّفَنَا هِلَالَهُ مَعَ النَّاظِرِينَ إِلَيْهِ وَ الْمُتَعَرِّفِينَ لَهُ فِي أَعْفَى عَافِيَتِكَ وَ أَتَمِّ نِعْمَتِكَ وَ أَوْسَعِ رَحْمَتِكَ وَ أَجْزَلِ قِسْمِكَ.»

«خدایا از تو مسئلت دارم، به رحمتت و عزّتت و بخشش بی‌منّت و عفوت و انواع نعمت و جلالت قدر و عُلوِّ منزلتت و احسان و نعمت‌های قدیمت که این ماه را آخرین نوبتِ دیدار ما با ماه رمضان قرار ندهی، تا در سال آینده با بهترین حال، ما را به ملاقات آن برسانی و هلال آن را به ما بنمایانی همراه با نِگَرندگان به سوی آن و جستجوگران برای آن در کامل‌ترین مراتب عافیتت و جامع‌ترین انواع نعمتت و گسترده‌ترین رحمتت و سرشارترین قسمتت.»

📚منبع
من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۲، ص۱۶۴
اصول کافی، شیخ کلینی، ج۴، ص۱۶۵

وداع با ماه رمضان

آیت الله ملکی تبریزی در این باره می‌نویسد:

بدان که زمان و مکان، گرچه از نگاه ظاهر، بی‌جان هستند، دارای حیات و شعور می‌باشند و حتی از حب و بغض برخوردار هستند و چون زمان، دارای ادراک، حیات و شعور می‌باشد، دستور داده شده‌است که با ماه رمضان خداحافظی و وداع نمایید. در این باره چیزی که اهمیت دارد این‌است که شخص وداع کننده، در سخنانی که بر زبان می‌آورد، صادق باشد و راست بگوید، تا ماه رمضان او با دروغ و نفاق پایان نیابد؛ چرا که در بخشی از جمله‌هایی که برای وداع ـ از سوی اهل‌بیت علیهم‌السلام آمده‌است می‌گوییم:

«سلام بر تو ای هم‌نشینی که دوری‌ات ناپسند و ناگوار است.» و به خداوند می‌گویی: «ما ماه رمضان را وداع می‌کنیم درحالی که وداع او بر ما گران بوده، ما را غمگین نموده و رفتن او موجب وحشت ما شده‌است.»

و چنین وداعی، شکل راست و درست به خود نمی‌گیرد مگر برای کسی‌که ماه رمضان را با شوق و محبت به پایان رسانده باشد نه با تکلف و کراهت و هم‌چنین چنین وداعی، برای کسی‌که در ماه رمضان، با آن‌چه این ماه، اقتضا می‌کرد، رفتاری مخالف داشت درست نیست؛ زیرا او در حقیقت رفیق و هم‌نشین با ماه مبارک رمضان نبوده، تا اکنون با آن خداحافظی کند.

به هر حال در حقیقت، شرط وداع این‌است که وداع‌کننده از فراق وداع شونده اندوهگین و محزون باشد و وداع‌کننده، اندوهگین و محزون نخواهد بود، مگر آنکه آن رفیق و هم‌نشین خود را دوست بدارد و او را دوست نخواهد داشت مگر این‌که با او مخالفت نکند و مراقب باشد که در آن‌چه مورد رضا و محبوب اوست مطیع و فرمان‌بر باشد.

باری اگر تو به حرمت ماه رمضان و به جایگاه آن نزد پروردگار آگاه باشی و رفتار نیک و کریمانه‌اش با خودت را بشناسی و بدانی که حضور چنین مهمانی شریفی، موجب می‌شود تا تو گرامی شوی و به سودهای بی‌پایان دست یابی و به اعلی علیین راه یافته، هم‌نشین پیامبران و رسولان و ملائکه مقربین گردی، با آمدنش بسی خرسند و شادمان خواهی شد و با رفتنش بسی اندوهگین و افسرده خواهی گشت.

در این موقع است که وداع تو با ماه مبارک رمضان همانند وداع امام سجاد علیه‌السلام خواهد شد و از آن سو نیز ماه رمضان همان‌گونه که تو با او وداع کردی با تو وداع خواهد کرد، بلکه او در وداع خویش با تو، بیش از آنچه تو در وداع خود از اندوه و غم آشکار کردی ظاهر خواهد ساخت؛ چرا که عنایت از جانب مقام عالی، تمام‌تر و کامل‌تر از عنایت از سوی مقام دانی و پایین خواهد بود.

📚منبع
المراقبات، آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، ص ۳۲۷