پایگاه تخصصی مداحی عالمانه

شرح دعای روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان

دعای روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان

اللهَّم غَشِّني بالرَّحمةِ وارزُقني فيه التَّوفيقَ والعِصمَةَ و طَهِّر قَلبي مِن غَياهب ‌التُّهمَةِ يا رحيماً بعباده المؤمنين.

خدايا! در اين روز مرا سراپا به رحمت خود غرق نما و هم توفيق و پاكی از گناه روزی فرما و دلم را از تاريکی‌هايی تهمت پاك‌دار ، ای مهربان بر بندگان مؤمن خويش.

شرح دعای روز بیست و نهم

در ابتدای دعای اين روز از خداوند می‌خواهيم كه ما را غرق رحمت و مهر خويش كند.
يكی از بارزترين صفات الهی، صفت رحمت اوست؛ رحمتی كه در قرآن كريم با عناوين گوناگونی توصيف شده و خدا خود را با آن صفت معرفی كرده‌است. در قرآن كريم آمده «كَتَبَ رَبُّكُم علي نَفسِهِ الرَّحمة؛ يعني پروردگارتان رحمت را بر خود لازم و مقرر كرده‌است.» (سوره مبارکه انعام، آيه 12) در بسياری از آيات قرآن نيز خداوند خود را با صفت ذوالرحمه يعنی صاحب رحمت معرفی می‌فرمايد.

پروردگار عالم، رحمت خود را بر خويش لازم و واجب كرده و آن را حتی بر خشم و غضبش پيشی داده‌است. در دعای جوشن كبير می‌خوانيم: «يا مَن سَبَقَت رَحمَتُه غَضَبَه؛ ای كسی كه رحمت او از خشم او پيشی گرفته‌است.»(دعای جوشن کبير)

آری، از خداوند مسألت می‌كنيم ما را با اين رحمت بپوشاند، يعنی همه جوانب ما را رحمت فرا گيرد. البته بايد به اين مسأله توجه كنيم كه رحمت خداوند به دو شعبه رحمانيت و رحيميت تقسيم می‌شود؛ يعنی رحمت خدا يا با صفت «الرحمن» و يا با صفت «الرحيم» جلوه پيدا می‌كند؛ مفسرين قرآن در ذيل آيه شريفه بسم‌ الله ‌الرحمن ‌الرحيم تفاوت اين دو را شرح داده‌اند.

علامه طباطبايی(ره) در اين‌باره می‌گويد: صفت رحيم دائم‌الرحمه بودن خدا را و صفت رحمان كثير‌الرحمه بودن او را می‌رساند و برخی نيز بر اين قائلند كه صفت رحمان، عام است و بر مؤمن و كافر می‌رسد ولی صفت رحيم، خاص است و تنها شامل حال مؤمنين می‌شود. (الميزان، ج 1، ص30)

در بخش ديگر دعای روز بيست و نهم ماه مبارک رمضان از خداوند طلب توفيق می‌كنيم. قرآن كريم صريحا از زبان حضرت شعيب(ع) كه از پيامبران بزرگ الهی است، توفيق را فقط و فقط از جانب خداوند می‌داند و می‌فرمايد «و ما تَوفيقي الّا بِالله» يعنی توفيق من فقط به [ياری] خداوند است. (سوره مبارکه هود، آيه 88)

توفيق در معنای لغوی به معنای موفق شدن است. فلذا قرآن كريم، رمز موفقيت انسان را در ياری خداوند می‌داند. بايد باور داشته باشيم كه بدون ياری و نظر خدای بزرگ، موفق شدن در امور ممكن نيست.
امام باقر(ع) در اين‌باره فرمودند: «هيچ نعمتی چون عافيت نيست و هيچ عافيتی چون توفيق داشتن نيست.» (تحف‌العقول، ح 286)

در حديثی چنين آمده‌است كه خداوند به رسول خويش حضرت محمد(ص) فرمود: «هرگاه ديدی بنده‌ام بسيار به ياد من است، بدان كه من اين توفيق را به او داده‌ام.» (ميزان الحکمه، ح 3295)
طبق روايات و عقايد اسلامی، توفيق انجام تمام اعمال صالح و كارهای خوب از طرف خداست و ما بايد همواره از خداوند اين توفيقات الهی را مسألت كنيم.»

در عبارت پايانی دعا از خدا می‌خواهيم كه ما را از تيرگی‌های تهمت نجات دهد.
تهمت‌زدن، يكی از بدترين گناه‌هاست كه در اسلام، بسيار مذموم و ناپسند شمرده شده‌است.

قرآن كريم در اين‌باره می‌فرمايد: «والذينَ يُوذونَ المومنينَ والمومناتِ بِغَير مااكتَسَبوا فقد احتَمَلوا بُهتاناً وَ إثماً مُبيناً؛ و كسانی‌كه مردان و زنان با ايمان را با متهم‌كردن به اعمالی كه انجام نداده‌اند، بيازارند بی‌ترديد بهتان و گناه بزرگی برعهده گرفته‌اند.» (سوره مبارکه احزاب، آيه 58)

تهمت‌زدن گناه كبيره و دارای عذاب الهی است، اما قرآن، تهمت‌زدن در باره زنان پاكدامن را به طور ويژه دارای عذاب بزرگ می‌داند و تهمت‌زننده را مورد لعن در دنيا و آخرت معرفی می‌كند. (سوره مبارکه نور، آيه23)
البته اين نکته نيز قابل ذکر است که اسلام سفارش‌هايی در اين‌باره دارد؛ مبنی بر اين‌كه انسان از نزديك‌شدن به كارهايی كه باعث می‌شود به او تهمت بزنند، دوری كند.

امام علی(ع) می‌فرمايد: «هركس به جاهای بد رفت‌وآمد كند، مورد بدگمانی و تهمت واقع می‌شود.» (ميزان‌الحكمه، ح 2265)
و همچنين آن حضرت فرمودند: «كسی‌كه خود را در معرض تهمت قرار دهد، نبايد كسی را كه به او گمان بد می‌برد سرزنش كند.» (همان، ح 2264)

و در آخر، اين مبحث را با روايتی در مذمت گناه بزرگ تهمت به پايان می‌بريم؛ حضرت امام صادق(ع) فرمودند: «هرگاه مؤمن به برادر خود تهمت زند، ايمان در قلب او آب می‌شود، چنان‌كه نمك در آب حل می‌شود.» (الکافی، ج 2،ص361)

📚منبع

برگرفته از کتاب تا آسمان، دکتر حسین محمدی‌فام